By Thanh Vi
Chiều tối hôm 27/10, Hải quân Hoa kỳ tuyên bố khu trục hạm USS Lassen đã đã hoàn thành nhiệm vụ tuần tra biển Đông để khẳng định quyền tự do hàng hải bao gồm vùng 12 hải lý do Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền mà không gặp trở ngại nào.
Sự kiện này khiến các nước liên hệ trong vùng, đặc biệt là Trung quốc phản ứng như thế nào?
Sau khi Tổng thống Hoa kỳ Barack Obama phê chuẩn lệnh hành quân, khu trục hạm USS Lassen có trang bị hỏa tiễn của Hải quân Mỹ đã rời Malaysia tới Biển Đông và di chuyển vào vùng 12 hải lý quanh hai bãi đá Su Bi và Vành Khăn mà ngoài Trung Quốc, cả Đài Loan, Việt Nam và Philippines đều nhận chủ quyền.
Tàu chiến của Hoa kỳ còn được máy bay trinh sát hộ tống khi đến gần hai bãi đá này.
Bộ quốc phòng Hoa kỳ cũng tuyên bố khu trục hạm USS Lassen đã ở lại trong khu vực 12 hải lý của quần đảo Trường Sa khoảng một tiếng đồng hồ và hình ảnh đã được các thiết bị giám sát của Mỹ ghi lại đầy đủ.
Hành động của Hoa kỳ đã khiến Trung quốc phẫn nộ.
Bộ Quốc phòng Trung Quốc cho biết, đêm 27/10, 2 chiến hạm lớn nhất của Hạm đội Nam Hải là tàu khu trục hạm tên lửa dẫn đường Lan Châu và tuần dương hạm Hải Khẩu đã tiến về bãi Đá Su Bi và phát đi cảnh báo yêu cầu tàu chiến Mỹ rời khỏi vùng biển tranh chấp.
Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) cũng loan tin cùng thời gian vừa nêu, Bộ Ngoại giao nước này đã triệu tập Đại sứ Mỹ tại Trung Quốc Max Baucus và đòi hỏi Washington phải dừng các hành động mà Bắc kinh gọi là "đe dọa chủ quyền và an ninh lợi ích của Trung Quốc".
Các nhà bình luận Trung Quốc còn tuyên bố hành động của tàu hải quân Hoa kỳ là bất hợp pháp, vô trách nhiệm nguy hiểm, và đã phá vỡ 'cam kết của Washington không ngả về phe nào trong các cuộc tranh chấp Biển Đông".
- Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển năm 1982."Các đảo nhân tạo không được hưởng quy chế của các đảo. Chúng không có lãnh hải riêng và sự có mặt của chúng không có tác động gì đối với việc hoạch định ranh giới lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa."
Trước đó, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lưu Khảng cũng cáo buộc Hoa kỳ đã cố tình khiêu khích, đồng thời đe dọa nếu tình hình này tiếp diễn, Trung quốc buộc lòng phải tăng tốc các công trình xây dựng tại Biển Đông (dĩ nhiên đó là những công trình trái phép đang bị quốc tế mạnh mẽ lên án).
Ông Lưu Khảng nói: "Bất cứ nước nào có bất kỳ ảo tưởng nào về chuyện tiến hành các hoạt động can thiệp, hay cản trở các hoạt động hợp pháp và hợp lý của Trung quốc trên lãnh thổ của chúng tôi, chúng tôi kêu gọi những nước đó hãy bỏ ngay những ảo tưởng này. Nếu những hành động này vẫn tiếp diễn gây thêm căng thẳng trong khu vực, buộc lòng Trung quốc phải có những hành động không thể tránh được, đó là chúng tôi có thể sẽ củng cố và tiến hành các công trình xây dựng của chúng tôi nhanh hơn nữa."
Xin nhắc lại, luật quốc tế quy định lãnh hải của một nước được tính từ bờ biển nước đó ra ngoài khơi khoảng 12 hải lý.
Tuy nhiên Hoa kỳ, các nước Á châu và cả Liên Hiệp quốc không chấp nhận áp dụng luật này cho các đảo nhân tạo mà Trung quốc ngang nhiên xây dựng từ năm 2013 và đơn phương tuyên bố chủ quyền.
Tại Washington, Bộ Quốc phòng Hoa kỳ tuyên bố chiến hạm Lassen đang tiến hành các hoạt động tự do hàng hải theo chương trình Freedom of Navigation đã được tiến hành lâu nay trên cơ sở thường nhật khắp thế giới chứ không nhắm vào một quốc gia cụ thể nào.
Bộ quốc phòng Mỹ cũng một mặt tái khẳng định quyền tự do hàng hải vàtự do hoạt động trên vùng không phận tại Biển Đông, một mặt tuyên bố sẽ cho máy bay và tàu bè hoạt động ở bất cứ nơi nào trên thế giới được luật quốc tế cho phép.
Tại Washington, khi bị các nghị sĩ tại Thượng viện Hoa kỳ chất vấn về chuyện tuần tra trong khu vực 12 hải lý, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa kỳ Ash Carter cũng khẳng định:
- Bộ trưởng Quốc phòng Hoa kỳ Ash Carter."Chúng tôi đã nói rằng chúng tôi sẽ cho máy bay và tàu bè hoạt động tại bất cứ nơi nào luật quốc tế cho phép và đó cũng là điều chúng tôi đang làm"
Sự kiện chiến hạm Mỹ tuần tra biển Đông được giữ kín đến nỗi Thượng viện Hoa kỳ không hề hay biết cho đến khi sự việc xảy ra, nên mới có việc ông Carter bị các thượng nghị sĩ chất vấn như trên.
Hoa kỳ cũng xác nhận vài chiếc tàu của Trung Quốc đã theo dõi khu trục hạm Lassen như họ vẫn thường làm mỗi khi có tàu hải quân Mỹ hoạt động ở Biển Đông, tuy nhiên ông cho biết “Tất cả những thao tác của các chiếc tàu và máy bay Trung Quốc đều an toàn và chuyên nghiệp, không có gì bất thường”.
Cần nhắc lại hồi gần đây, sau khi Hoa kỳ tuyên bố sẽ điều động tàu và phi cơ "tới bất kỳ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép" và vào bất kỳ thời điểm nào họ muốn thì Trung Quốc đã nhiều lần nhấn mạnh rằng: "Không bao giờ cho phép bất cứ nước nào" xâm phạm hải và không phận mà họ cho là thuộc chủ quyền của họ.
Một viên chức quốc phòng ẩn danh của Hoa kỳ còn nói với hãng tin Reuters rằng các cuộc tuần tra bổ sung sẽ được tiến hành trong những tuần tới gần những hòn đảo ở Biển Đông mà Trung quốc và một số nước khác tuyên bố chủ quyền.
Các nhà quan sát cho rằng hành động cương quyết của Hoa kỳ càng làm tăng thêm tình trạng căng thẳng tại Biển Đông, nơi Trung quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ khu vực, kể cả những vùng biển nằm trong phạm vi 12 hải lý, tức nằm trong hải phận của những nước khác và được nhiều nước tuyên bố chủ quyền trong đó có Việt Nam như các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa với các bãi đá Subi, Vành Khăn.
Về phản ứng của các đồng minh Hoa kỳ, Úc đã công khai lên tiếng ủng hộ hoạt dộng tuần tra của Hoa kỳ tại Biển Đông, tuyến đường vận chuyển 60% hàng hóa xuất cảng của Úc và phân nửa lượng hàng hóa của toàn thế giới với trị giá đến hơn 5000 tỉ đô la một năm.
Trong một bản tuyên bố, Tổng trưởng quốc phòng Úc bà Marise Payne nói mọi quốc gia đều có quyền tự do hàng hải và tự do hoạt động trên các không phận thuộc phạm vi luật quốc tế cho phép, kể cả vùng Biển Đông.
Trang tin news.com.au cho biết Úc đã loan báo đình hoãn cuộc tập trận chung với Trung quốc và các nhà hoạch định chính sách quốc phòng Úc cũng đang cân nhắc khả năng điều tàu hải quân vào các đảo nhân tạo mà Trung quốc mới xây ở Biển Đông.
Trong khi đó Tổng thống Phi Benigno Aquino cũng mạnh mẽ tán thành hành động của Hoa kỳ:
- Tổng thống Phi Benigno Aquino."Chúng ta có một siêu cường quốc trong khu vực đã đưa ra những lời tuyên bố mà chúng tôi cho rằng gây nhiều tranh cãi. Hoa kỳ cho rằng nếu những lời tuyên bố này không bị thách thức thì mặc nhiên chúng đã được thừa nhận".
Một đồng minh khác của Hoa kỳ là Nhật Bản cũng có cùng lập trường.
Tại Tokyo, chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga cho biết ngoài việc luôn theo dõi các hoạt động của Trung Quốc trong những vùng lãnh thổ và lãnh hải có tranh chấp, Nhật cũng sẽ phối hợp chặt chẽ với Hoa Kỳ về vấn đề thông tin tình báo.
Việt Nam chưa bình luận về diễn tiến này. Tuy nhiên, ông Nguyễn Ngọc Trường, chủ tịch Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Phát triển Quan hệ Quốc tế ở Hà Nội phát biểu với đài VOA rằng “im lặng là đồng ý”.
Ông nói: “Đây là một chuyến đi mang tính biểu tượng để bảo vệ lợi ích của Mỹ về tự do hàng hải, và phục vụ cho việc ổn định cũng như giữ nguyên trạng biển Đông”.
Xin nói thêm về chiến hạm USS Lassen. Theo dữ liệu của hải quân Hoa kỳ đây là một tàu khu trục hạm có tên lửa dẫn đường và là một trong số các khu trục hạm mạnh nhất từng được Hoa kỳ chế tạo, với chiều dài 155 mét, trọng tải khoảng 9 ngàn tấn, vận tốc 30 hải lý và thủy thủ đoàn khoảng 320 người, và cảng nhà là Yokosuka tại Nhật.
Chiến hạm cũng được trang bị 2 máy bay trực thăng Seahawk, phi đạn Tomahawk, phi đạn chống tàu ngầm Asroc, và hệ thống phòng thủ Aegis.
Chiến hạm có tên USS Lassen là được đặt từ tên của Trung tá Clyde Everett Lassen, phi công hải quân đầu tiên và binh sĩ Hải quân thứ 5 được Huân chương Danh dự về sự can trường ở Việt Nam.
USS Lassen cũng là chiến hạm Hoa kỳ ghé Đà Nẵng lần đầu tiên sau cuộc chiến Việt nam, lúc đó là vào năm 2009, Chỉ huy là Thiếu tá Lê Bá Hùng, sĩ quan Mỹ gốc Việt. Hiện nay ông Lê Bá Hùng đã được thăng cấp Đại tá và là Phó Chỉ huy Hải đội 7 Khu trục hạm thuộc hạm đội Thái Bình Dương.
No comments :
Post a Comment