Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh: Bản án được biết trước

Blogger Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh và bà Nguyễn Thị Minh Thúy tại phiên tòa phúc thẩm ở Hà Nội ngày 22/9/2016.

Mặc Lâm, biên tập viên RFA

Một bản án không có chứng cứ buộc tội

Bản án phúc thẩm đối với ông Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh và bà Nguyễn Thị Minh Thúy cho thấy những dự báo của người hiểu chuyện không hề sai so với điều mà người ta gọi là án bỏ túi. Mặc Lâm có chi tiết một ngày trước phiên xử và sau khi có kết quả bản án như sau:

Sau hơn chín tiếng đồng hồ chờ đợi của hàng ngàn người bên ngoài tòa án, cuối cùng tòa Phúc thẩm tuyên y án cho ông Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh 5 năm tù và bà Nguyễn Thị Minh Thúy 3 năm tù.

Ông Nguyễn Hữu Vinh bị cơ quan an ninh điều tra Bộ công an bắt khẩn cấp vào ngày 05 tháng 05 năm 2014 cùng với bà Nguyễn Thị Minh Thúy, người cộng sự của ông trong việc post các bài viết mà chính quyền cho là có nội dung xấu lên trang blog Anhbasam cũng như hai trang Dân Quyền và Chép Sử Việt.

Phiên tòa sơ thẩm ngày 23 tháng 03 năm 2016 tuyên ông Vinh 5 năm tù giam, bà Thúy 3 năm tù giam theo điều 258 Bộ luật hình sự.

Vào lúc 7 giờ sáng của ngày xử án phúc thẩm, đường vào Toà án cấp cao tại Hà Nội bị chặn nhiều phía. Những biện pháp này nhằm ngăn chặn những người ủng hộ ông Nguyễn Hữu Vinh tới gây áp lực trước cổng tòa án như từng xảy ra nhiều lần trước đây. Tuy nhiên cũng có khoảng vài mươi người cầm giấy viết tay phản ứng phiên tòa nhưng không có ai bị bắt.

Lúc 10 giờ sáng nhà báo Phạm Thành có mặt trong những người tới ủng hộ ông Nguyễn Hữu Vinh kể lại ngay trong lúc công an dằn co với dân chúng:

“Hiện nay chúng tôi đang đứng trước cửa Tòa tối cao xét xử Ba Sàm. Chúng tôi đứng cách tòa hàng nửa cây số nhưng mà an ninh vẫn tiếp tục xua đuổi chúng tôi không cho chúng tôi ủng hộ. Nói là phiên tòa công khai nhưng có cho ai vào đâu, an ninh dày dặc các nơi, chúng tôi chỉ có khoảng 4-5 chục người thôi còn xét xử thì chắc khoảng 12 giờ mới xong.”

Cùng lúc ấy trên trang mạng xã hội hàng chục video live được đưa lên, trong đó một ý kiến đáng chú ý được chúng tôi ghi nhận như sau:

“Người ta bắt anh Ba Sàm cùng với cộng sự của anh vì điều luật 258. Trong khi điều 258 của Bộ luật hình sự Việt Nam là một điều luật vi hiến, trái lại và đi ngược lại các quyền tự do các quyền chính đáng của con người đã được công nhận trong công ước quốc tế cũng như các luật quốc tế khác. Đây là điều luật được đặt ra nhằm bỏ tù những người có tiếng nói thẳng thắn và phản biện các vấn đề xã hội gây bất lợi cho vị trí chế độ cũng như sự cầm quyền của chế độ độc tài của cộng sản Việt Nam

Chừng nào điều 258 chưa được bác bỏ những người bị bỏ tù oan như anh Ba Sàm, chị Nguyễn Thị Minh Thúy và rất nhiều blogger khác sẽ vẫn chưa dừng lại và có thể ngày mai, ngày kia có thể là tôi. Đây không phải là điều bất công duy nhất còn những điều bất công khác, những điều xảo trá khác nữa, những tai họa những đau hổ khác nữa dưới rất nhiều hình thức mà một ngày nào đấy sẽ chạm đến bạn, gia đình bạn hoặc những người chung quanh bạn.”

Một ngày trước khi phiên tòa phúc thẩm bắt đầu Luật sư Trần Quốc Thuận, một trong sáu luật sự bảo vệ quyền lợi cho ông Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh và Nguyễn Thị Minh Thúy chia sẻ nhận xét, ông nói:

“Đây là một bản án không có chứng cứ buộc tội. Chứng cứ buộc tội gần như là không đảm bảo. Bản án sơ thẩm đã dựa vào những chứng cứ không hợp pháp để buộc tội cho Nguyễn Hữu Vinh Ba Sàm. Nếu chỉ tuân theo pháp luật của Việt Nam thôi thì với tinh thần mới của Bộ luật tố tụng hình sự mới thì anh Nguyễn Hữu VInh chẳng có tội gì. Còn với ngành tư pháp Việt Nam, tòa án Việt Nam thì làm sao mà lường được?”

Bà Lê Thị Minh Hà vợ của ông Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh cho biết bà không hề nghĩ tới việc Tòa phúc thẩm có giảm án cho chồng bà hay không mà quan trọng nhất là bà cùng với các luật sư đấu tranh cho sự vô tội của ông Nguyễn Hữu Vinh. Vì vô tội nên không có lý do gì để xin giảm án cả:

“Tính thời hạn giam giữ thì chúng tôi cũng đã khó chấp nhận. Tức nhiên bình thường thì người ta cho rằng cứ thoát khỏi nhà tù là được rồi nhưng tôi lại không bao giờ có suy nghĩ ấy mặc dù bọn họ cũng rất nhiều lần đề nghị giảm án, nhưng mà chồng tôi có tội đâu mà giảm án?

Cho tới ngày hôm nay, trước khi xử án một ngày thì tất cả luật sư đều cho rằng anh Nguyễn Hữu Vinh vô tội cơ mà thì làm sao mọi người cứ quan tâm đến chuyện giảm án? Vô tội vì với nhà nước pháp quyền này mọi thứ đều được chỉ định thì cần gì quan tâm đến hy vọng hay không? chỉ cần mình cố gắng làm một cái gì mình còn có thể làm được để chứng minh cái bản án sơ thẩm là sai trái và vi phạm pháp luật.”

Bà Thuyên mẹ của chị Nguyễn Thị Minh Thúy một đồng sự với ông Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh tỏ ra phấn khởi trong niềm hy vọng con mình sẽ được thả ngay trong ngày hôm nay, bà nói với chúng tôi:

“Tôi hy vọng nó sẽ giảm án vào ngày mai và cũng là ngày nó cho về. Tất cả mọi vật tôi đã đặt trước mỗi lần thăm nuôi Thúy nhưng vừa rồi tôi chẳng đặt gì cả, kề cả công an ở B14 tôi cũng bảo họ rằng tôi từ biệt các anh tôi sẽ không bao giờ tới đây nữa. Tôi hy vọng lắm anh ạ.”

Bà Đinh Ngọc Thu, người điều hành blog Ba Sàm, sau khi Nguyễn Hữu Vinh bị bắt bà Thu vẫn liên tục điều hành trang blog này ngày càng có nhiều người vào xem hơn, thậm chí số người truy cập còn lớn hơn lúc trước, chia sẻ với chúng tôi về phiên phúc thầm hôm nay bà cho biết:

“Rất khó có thể đoán được điều gì sẽ diễn ra ở phiên xử ngày mai, vì những thông tin mà tôi nhận được, tình hình có vẻ hơi căng thẳng. Được biết, lần này họ không gửi giấy báo vào cho anh Vinh và cô Minh Thúy, mà chỉ báo bằng miệng rằng phiên xử phúc thẩm sắp diễn ra. Đây là một kiểu khủng bố tinh thần trước phiên xử.

Nhưng mà tôi vẫn mong hai người sẽ được giảm án. Nếu anh Vinh được giảm bớt 2 năm, bản án còn 3 năm, và cô Minh Thúy được giảm xuống còn 2 năm rưỡi, thì họ đã sắp thi hành xong bản án. Tính đến hôm nay, cả hai người đã ở tù gần 2 năm 5 tháng. Tôi luôn cầu mong họ sớm được trả tự do.”

Nhà báo, blogger Trương Duy Nhất cũng từng bị xét xử cùng với tội danh 258 mà ông Nguyễn Hữu Vinh ngày hôm nay, chia sẻ kinh nghiệm của ông như sau:

“Người ta chỉ chủ yếu là có xử thôi chứ nó được ấn định từ lâu lắm rồi. Người xét xử đó họ cũng không thể nào làm khác đi được. Ở một phiên phúc thẩm chỉ có thay đổi khi có xảy ra trong hai trường hợp thứ nhất bị cáo có tình tiết mới gì đó mà tòa phúc thẩm xem xét lại và quyết đinh. Thứ nhì, mà điều này rất quan trọng, đó là bị cáo nhận tội rồi thành thật xin giảm án, cin tha tội thế này thế nọ. Nhưng cái đó đối với anh Vinh Ba Sàm cũng như tôi thì không lẽ anh Vinh đứng ra nhận tội và xin khoan hồng sao? Và anh Vinh cũng quá biết chuyện này vì anh từng là sĩ quan an ninh cao cấp mà. Cho nên việc xử án nặng hơn hay là nhẹ hơn hay để họ tuyên vô tội thì gần như không thể vì khác gì họ tự vả vào mặt họ?

Bản án như thế nào có nặng hơn hoặc nhẹ hơn nói thật là không quan trọng vào lúc này vì người ta đã bắt giam rồi thì bản án nhẹ hơn hay nặng hơn cũng không thuyết phục được Ba Sàm.”

Sau khi bản án được đưa ra với kết quả y án luật sư Trần Vũ Hải người bị chánh án đuổi ra khỏi tòa trước khi nghị án nửa giờ cho chúng tôi biết:

“Chúng tôi rất đáng tiếc vụ án này đã diễn ra không dân chủ, tranh tụng như ban đầu ông chánh án chủ tọa hứa hẹn. Khi mở đầu phiên tòa ông có nói rằng sẽ nghe đầy đủ các bên nhưng thực chất cuối cùng tất cả những lập luận tranh luận của chúng tôi mà Viện kiểm sát không đối đáp được và thậm chí nhiều lúc chủ tọa đã đỡ cho kiểm sát viên nên không còn khách quan của phiên tòa và đã y án đối với hai bị cáo.”

Dư luận quan tâm cho rằng vụ án Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh cũng như phiên xử bà Cấn Thị Thêu hai ngày trước không những không làm chùn chân những người muốn lên tiếng cho thực trạng dân chủ nhân quyền cho Việt Nam mà còn gây cho người dân tâm lý không còn sợ hãi và hàng trăm Cấn Thị Thêu hay Ba Sàm khác đã xuất hiện trong cộng đồng.