Ý kiến về chuyến công du Mỹ của ông Tập

Chuyến thăm của ông Tập diễn ra trong bối cảnh quan hệ Mỹ-Trung bị đe dọa bởi hoạt động do thám

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có chuyến công du Hoa Kỳ bắt đầu từ thứ Ba 22/9.

Các nhà quan sát dự báo rằng cuộc hội kiến hôm thứ Sáu 25/9 giữa ông Tập và Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama sẽ xoay quanh hoạt động do thám trên không gian ảo, nền kinh tế toàn cầu và tham vọng của Trung Quốc ở Biển Đông.

‘Mang tính hình thức’

Trao đổi với BBC Tiếng Việt hôm 22/9, nhà báo tự do Phạm Chí Dũng nhận định: “Chuyến thăm của ông Tập mang tính hình thức hơn là giải quyết được những vấn đề thực chất như bất đồng về căng thẳng ở Biển Đông”.

Ông Dũng cho biết thêm: “Việc Ngoại trưởng Vương Nghị tuyên bố quần đảo Trường Sa, mà Trung Quốc gọi là Nam Sa, là ‘lãnh thổ của Trung Quốc’ ngay trước chuyến đi của ông Tập có thể xem là động tác ‘ném đá dò đường’. Trung Quốc còn tuyên bố ông Tập sẽ hủy chuyến đi nếu Hoa Kỳ xem xét ban hành lệnh cấm vận kinh tế đối với nước này”.

Chủ tịch Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAVN) cho rằng “Hà Nội có khó thể kỳ vọng điều gì từ chuyến thăm Hoa Kỳ của ông Tập mà cần xác định thái độ rõ ràng là cần đến sự giúp đỡ của phương Tây để giải quyết vấn đề Biển Đông”.

Đề cập đến chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama dự kiến diễn ra vào cuối năm nay, ông Dũng dự báo sự kiện này tuy mang tính ‘trả lễ’ nhưng cũng sẽ giúp cụ thể hóa việc hợp tác giữa Hà Nội và Washington.

“Một trong những dấu hiệu dễ thấy của việc này là Hà Nội sẽ tiếp tục phóng thích tù nhân lương tâm sau trường hợp của bà Tạ Phong Tần, theo yêu cầu của phía Hoa Kỳ như là điều kiện của TPP và chuyến thăm của ông Obama”, ông Dũng nói.

Nhà nghiên cứu Vũ Cao Phan cho rằng Trung Quốc coi Biển Đông là 'lợi ích cốt lõi' dù Mỹ không hưởng ứng điều này

‘Nước lớn kiểu mới’

Trong khi đó, trả lời phỏng vấn của BBC cùng ngày, ông Dương Danh Dy, cựu Tổng lãnh sự Việt Nam tại Trung Quốc, nói ngắn gọn: “Họ gặp nhau thì tốt”.

Ông cảnh báo: “Nếu Việt Nam không cẩn thận, hai nước lớn sẽ bàn chuyện trên lưng mình. Tuy vậy, tôi vẫn tin rằng trong tình hình hiện nay, Hà Nội không chơi trò cân bằng ảnh hưởng từ Trung Quốc và Hoa Kỳ”.

Từ góc độ khác, nhà nghiên cứu Vũ Cao Phan, nhận định với BBC hôm 22/9 rằng chuyến đi của ông Tập ‘sẽ thành công, dù trước đó, hai nước có những thông điệp mang tính ‘hăm dọa lẫn nhau’.

Ông Phan dự báo: ”Một trong những chủ đề chính trong cuộc hội đàm giữa ông Tập và ông Obama là mối quan hệ ‘nước lớn kiểu mới’ dựa trên việc tôn trọng ‘lợi ích cốt lõi’ của nhau, trong đó có vấn đề Biển Đông”.

Cựu Phó Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt - Trung cho rằng chủ trương ‘làm bạn với tất cả các nước’ của Việt Nam vẫn đúng đắn và “Mỹ cũng như Trung Quốc hiểu vị thế của Việt Nam”.

Ông Phan tin rằng “ông Tập hiểu Việt Nam hơn những gì cấp dưới truyền đạt đến ông và sẽ có những động thái tạo được sự hài hòa trong quan hệ Việt - Trung trong chuyến thăm Việt Nam cuối năm nay”.