Việt Nam lấy gì để mặc cả với Mỹ nếu không có Trần Huỳnh Duy Thức?

Có thể đã có lời giải cho sự xuất hiện “bí ẩn” của bà Jenifer Neidhart de Ortiz - viên chức Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, cựu tùy viên Chính trị của Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam, đặc trách về vấn đề nhân quyền - trong đoàn đến Việt Nam vào tháng 5/2016 của ông Tom Malinowski - Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ đặc trách các vấn đề dân chủ, nhân quyền và lao động.

Mấy ngày qua, tin tức từ gia đình tù nhân lương tâm nổi tiếng Trần Huỳnh Duy Thức cho biết ông Thức đã kiên quyết không chấp nhận thói cờ bạc của chính quyền Việt Nam trong ván bài mặc cả “dùng nhân quyền đổi vũ khí” với người Mỹ. Không những không chịu để bị tống xuất sang Hoa Kỳ như các trường hợp tù nhân lương tâm Cù Huy Hà Vũ và Điếu Cày năm 2014, ông Thức còn tuyên bố sẽ tuyệt thực đến chết để phản đối điều kiện hà khắc của trại tù Việt Nam. 

Cần nhắc lại, bà Jenifer rất có “duyên” với việc thả tự do cho tù chính trị ở Việt Nam. Tháng 4 năm 2014, bà Jenifer là người thu xếp các thủ tục pháp lý về phía công an và chính quyền Việt Nam, cũng như thủ tục pháp lý của Mỹ để đưa tù nhân lương tâm Cù Huy Hà Vũ sang Hoa Kỳ. 

Đến tháng 10/2014, cùng với chuyến làm việc đàm phán nhân quyền tại Hà Nội của ông Tom Malinowski, chính quyền Việt Nam đã phải trả tự do trước thời hạn cho tù nhân lương tâm Điếu Cày Nguyễn Văn Hải. Và cũng chính Jenifer là người thu xếp các thủ tục để sau đó “hộ tống” Điếu Cày đến Mỹ.

Vào tháng 5/2016, tù nhân lương tâm Trần Huỳnh Duy Thức bất ngờ bị chuyển trại giam từ trong Nam ra Nghệ An. Cần lưu ý rằng trước khi bị tống xuất sang Mỹ, Điếu Cày cũng đã ở trại Nghệ An.

Tại trại tù Nghệ An, ông Thức đã được công an “gợi ý” đi Mỹ. Như vậy, có thể thấy chính quyền Việt Nam đã chọn Trần Huỳnh Duy Thức chứ không phải luật sư Nguyễn Văn Đài để trao đổi nhân quyền với Hoa Kỳ, lồng trong bối cảnh trước chuyến thăm Việt Nam của Obama và chính quyền Việt Nam đang rất cần TPP, được dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí sát thương, được công nhận “kinh tế thị trường đầy đủ” và được tiếp tục vay tín dụng với lãi suất ưu đãi.

Tuy nhiên, việc Trần Huỳnh Duy Thức từ chối đi Mỹ rất có thể đang khiến chính quyền Việt Nam lúng túng khi không biết lấy ai để “làm quà” cho chuyến công du của Obama. 

Không những không có “quà”, hành động tuyệt thực đến chết của Trần Huỳnh Duy Thức càng khiến dư luận quốc tế và Quốc hội Mỹ phẫn nộ trước thái độ quá sống sượng của chính quyền và công an Việt Nam. Những lời lên án sẽ càng vang lên và tác động mạnh mẽ đến thái độ của Tổng thống Obama khi ông bước chân đến Hà Nội. Tương lai “dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm mua bán vũ khí sát thương” mà giới lãnh đạo Việt Nam đang hết sức trông đợi cũng vì thế sẽ trở nên khó khăn hơn.  

Có thông tin cho bết luật sư nhân quyền Nguyễn Văn Đài cũng không chịu đi Mỹ theo dạng tống xuất. Là người hoạt động nhân quyền nhiều năm qua, luật sư Đài hẳn đã hiểu rất rõ về những thủ đoạn của chính quyền Việt Nam hành xử với nhân quyền trong mối liên hệ với các sự kiện đối ngoại và lợi ích kinh tế lẫn quân sự của chế độ.

Lê Dung / SBTN