“Vì Môi Trường Biển Miền Trung" tại Đài Loan

Pano vận động quốc tế đối với thảm họa môi trường do Formosa gây ra ở Việt Nam trước trụ sở của tập đoàn Formosa tại Đài Bắc.

 Mặc Lâm, biên tập viên RFA

Một cuộc vận động quốc tế đối với thảm họa môi trường do Formosa tạo ra tại miền Trung Việt Nam đã được tổ chức tại Đài Bắc, Đài Loan vào sáng ngày 10 tháng 8 bằng cuộc họp báo của nhiều tổ chức Đài Loan cũng như Việt Nam trước trụ sở của tập đoàn Formosa.

Phản đối Formosa

Cuộc vận động “Vì Môi Trường Biển Miền Trung” được phối hợp  bởi các tổ chức Đài Loan và Việt Nam, đã khởi đầu với buổi họp báo trước trụ sở chính của công ty Formosa Plastics Corporation tại Đài Bắc vào lúc 9 giờ sáng ngày 10 tháng 8 năm 2016 đúng như kế hoạch của các tổ chức tham dự.

Gần 60 người gồm đại diện các tổ chức Đài Loan như Environmental Jurists Association (EJA - Hội Luật Sư Môi Trường), Covenants Watch (Giám Sát Các Quy Ước), Taiwan Association for Human Rights (Hội Nhân Quyền Đài Loan) và Vietnamese Migrant Workers and Brides Office (Văn phòng Pháp lý về người lao động và cô dâu Việt tại Đài Loan). Đảng Việt Tân . . .tất cả tập trung phía trước văn phòng Formosa với hình thức lên tiếng mọi vấn đề mà Formosa đã gây ra tại miền Trung Việt Nam.

Người tham gia cuộc họp báo cầm các biểu ngữ bằng tiếng Hoa nội dung chống lại việc Formosa thải chất độc gây thảm họa môi trường cho một vùng biển to lớn kéo dài nhiều trăm cây số.

Cuộc vận động không những trình bày bằng hình thức gần như biểu tình gây sự chú ý của dư luận Đài Loan đồng thời kêu gọi chính phủ nước này điều tra việc Formosa gây ra thảm họa môi trường tại Việt Nam cũng như những thỏa thuận bí mật giữa Formosa và chính quyền Hà Nội.

Cô Hoàng Di Hi giám đốc điều hành của Liên đoàn Giám sát các Quy ước lên tiếng trong buổi họp báo như sau:

“Formosa chi trả tiền cho chính phủ Việt Nam nhưng chúng ta không biết vấn đề bồi thường này thực tế là gì. Đây có phải là khoản tiền chuộc người do cá nhân các quan chức đầu não của Formosa trả cho các quan chức Việt Nam hay không. Chúng tôi yêu cầu chính phủ Đài Loan và Ban Giám đốc của công ty Formosa phải càng sớm càng tốt làm rõ công khai, minh bạch các kết quả điều tra cho công luận quan tâm.”

Bên cạnh đó Luật sư Zhang Zuu Zhi, Chủ tịch Hiệp hội Luật sư vì Môi trường Đài Loan thì cho rằng Đài Loan cần phải xem xét lại vấn đề đầu tư nước ngoài của các công ty Đài Loan xem chúng có đóng góp được gì không hay làm hại cho nơi mà họ đầu tư.

Ông Hoàng Tứ Duy, phát ngôn nhân của Đảng Việt Tân có mặt cùng với các đồng sự cho chúng tôi biết chi tiết kế hoạch mà nhiều tổ chức đã cùng nhau tham gia để tố cáo Formosa với dư luận Đài Loan:

Ở bên Đài Loan có một số NGO họ đang theo dõi vấn đề của Formosa. Họ đấu tranh về môi sinh từ lâu rồi về vấn đề ô nhiễm mà Formosa đã gây ra nên có nhiều NGO theo dõi Formosa. Khi có vụ xảy ra tại Việt Nam thì những người bên này bắt tay vào công việc và sao điểm vào hồi tháng 6 thì họ tổ chức cuộc biểu tình lần đầu tiên lúc đó có sự tham dự của nhiều an hem công nhân Việt Nam đang làm việc tại Đài Bắc. Một điều hay là trong các tổ chức NGO đó có một cô luật sư, là cổ đông của công ty Formosa cho nên vào ngày 8 tháng 6 khi Formosa họp cổ đông thì cô ấy có mặt ở đó và đặt câu hỏi người Chủ tịch điều hành của công ty Formosa.

Chúng tôi đã liên hệ với tổ chức đó tiếng Anh nó là Environmental Jurists Association (EJA - Hội Luật Sư Môi Trường) chúng tôi làm việc với tổ chức đó và qua thời gian trở thành cuộc vận động tại Đài Loan vào đầu tháng 8. Trong tiến trình gặp các tổ chức NGO Đài Loan một số kể hoạch, chiến lược về vần đề này đồng thời chiều hôm nay chúng tôi sẽ gặp một số dân biểu của Quốc hội Đài Loan từ Đảng cầm quyền là Đảng Cấp Tiến, cũng như Đảng Tân Quyền Lực.

Xã hội Dân sự trong nước không thể đến

Khi được hỏi về sự vắng mặt của các tổ chức xã hội dân sự trong nước, dự kiến gồm có Hội Anh Em Dân Chủ, Hội Bầu Bí Tương Thân, Dân Trí Việt, Nhóm Linh Mục Nguyễn Kim Điền hầu hết đều không tới Đài Loan ngoại trừ hơn 40 anh chị công nhân đang làm việc tại Đài Loan và đại diện đảng Việt Tân đến từ Hoa Kỳ và Úc, ông Hoàng Tứ Duy cho biết:

Chúng tôi làm việc với một số tổ chức xã hội dân sự trong nước để phối hợp và họ cử người có mặt tại Đài Loan nhưng rất tiếc vào phút chót thì gặp trở ngại từ công an cho nên các anh chị em trong nước không có mặt được trong chuyến đi này, đặc biệt như là linh mục Đặng Hữu Nam đáng lẽ phải có mặt ngày hôm nay nhưng bị công an Việt Nam sách nhiễu rất nhiều tại Hà Nội và Nghệ An cho nên cuối cùng ngài không đi được. Tuy nhiên phát biểu của ngài có được đọc lên trong buổi họp báo ngày hôm nay.

Từ Nghệ An Linh mục Đinh Hữu Nam cho chúng tôi biết lý do mà ngài không thể tới tham dự buổi họp báo vào ngày 10 tháng 8 tại Đài Bắc:

Việc các tổ chức Hiệp hội bảo vệ môi trường cũng như các tổ chức phi chính phủ mời tôi sang Đài Loan trong cuộc vận động để hội đàm về vấn để môi trường và đặc biệt là vấn đề Formosa tại miền Trung Việt Nam  và thảm họa của nó. Tôi cũng được giấy mời và tới Đại sứ quán của Đài Loan để làm việc xin Visa. Cho tới hôm nay thì tôi cũng không biết vì lý do gì mà chưa có Visa, cản trở việc tôi sang Đài Loan để nói về vấn đề này.

Có một điều mà chúng ta thấy được là ngay trước đó khi tôi đang ở trong Đại sứ quán Đài Bắc để làm Visa thì họ biết tôi sẽ sang cho chương trình vận động gặp một số dân biểu trong Quốc hội Đài Loan để nói lên tiếng nói của người dân Việt Nam về thảm họa Formosa thì Bộ Công an Việt Nam đã can thiệp bằng cách câu lưu tôi tại Hà Nội. Họ làm việc với tôi suốt 3 tiếng đồng hồ, câu lưu tôi mặc dù họ không có cơ sở pháp lý nào để ngăn cản tôi cả và họ cũng không nói đến việc tôi đi hay không đi nhưng vấn đề mà họ có một biểu hiện như thế thì chúng ta cũng đã biết tại Việt Nam nó như thế nào rồi.

Theo dự kiến sẽ có các cuộc tiếp xúc vận động dư luận và chính khách cũng như báo chí Đài Loan trong những ngày sắp tới.