'Hòa đàm Paris, cả hai phía đều vi phạm'

Nhà nghiên cứu trong nước, ông Lữ Phương khẳng định cả hai phía ký kết hiệp định Paris 1973 là chính quyền Việt Nam Cộng hòa và các lực lượng cộng sản Bắc Việt, cùng đồng minh Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam (MTDTGPMNVN) đều 'vi phạm hiệp định', nhưng cho rằng phía chính quyền của ông Thiệu có những dấu hiệu 'vi phạm trước.'




Trong cuộc trao đổi với BBC Việt ngữ trung tuần tháng 01/2013, nhân đánh dấu tròn 40 năm Hòa đàm Paris được ký kết (1973-2013), ông Phương, cựu thành viên của Mặt trận Dân tộc nói trên cho hay Mặt trận và phe Cộng sản Bắc Việt có 'thực sự' tính đến một 'kịch bản hòa giải' thông qua việc sử dụng một lực lượng trung lập được gọi là 'lực lượng thứ ba.'
Tuy nhiên ông nói do có những thay đổi về tương quan lực lượng, chiến cuộc giữa hai phe Bắc và Nam Việt Nam, và thay đổi đường lối chính trị từ Hà Nội, mà kịch bản này đã thay đổi.
Về các nhân vật tham gia đàm phán thuộc phe cộng sản và đồng minh ở miền Nam tại Hòa đàm Paris 1973, ông đánh giá vai trò của ông Lê Đức Thọ là "quyết định" và "tài giỏi, xoay xở," trong khi vai trò của bà Nguyễn Thị Bình chỉ là người đơn thuần "thực hiện một kịch bản" của Hà Nội và bản thân ông Thọ.
Cựu thành viên Mặt trận DTGPMNVN cũng kể lại chi tiết về bữa tiệc do ông Nguyễn Hữu Thọ, sau này là một trong các Chủ Tịch Quốc Hội Việt Nam sau 30/4/1975, tổ chức để chia tay một số thành viên của "lực lượng thứ ba", cũng như "mặt trận dân tộc giải phóng", cùng liên minh của họ... trong một bối cảnh mà ông gọi là "điểu tận, cung tàn."
Ở phần cuối của cuộc trao đổi với Quốc Phương của BBC, nhà nghiên cứu Lữ Phương phân tích ý đồ của Trung Quốc khi không muốn phe cộng sản Bắc Việt "chiến thắng triệt để," cũng như đề cập tới sự kiện Trung Quốc cưỡng chiếm Hoàng Sa như một phần các mặc cả, thỏa thuận giữa Bắc Kinh và Washington từ lâu trước cuộc Hòa đàm Paris 1973.
(Xin lỗi quý vị vì chất lượng tín hiệu của cuộc phỏng vấn qua điện thoại viễn liên không được cao.)