Ngân sách phải trả giá vì lợi ích nhóm trong quy hoạch đô thị

Bản đồ thủ đô Hà Nội

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hôm 29/12 nói công tác quản lý đô thị là “vấn đề đang rất bức xúc trong dư luận”. Báo chí Việt Nam dẫn lời ông Phúc tại một hội nghị giữa chính phủ với các địa phương, yêu cầu các địa phương, đặc biệt là thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội “cần nghiêm túc rà soát lại nhằm chấn chỉnh kịp thời trước khi quá muộn.”

Thủ tướng Phúc dẫn ra thực tế là ùn tắc giao thông tại thủ đô Hà Nội ngày càng trầm trọng và ông chỉ ra nguyên nhân là chính quyền cho phép xây dày đặc các chung cư cao tầng. Ông Phúc gọi đó là “bài học kinh nghiệm trong quản lý quy hoạch mà tới đây Hà Nội phải xử lý”.

Cựu Thứ trưởng Tài nguyên và Môi trường Đặng Hùng Võ phân tích với VOA về nguyên nhân quy hoạch Hà Nội bị xáo trộn:

“Những người nắm giữ quản lý về quy hoạch thường xuyên cho điều chỉnh về quy hoạch, mà điều chỉnh đó thì dựa vào đề xuất của chủ đầu tư, là bởi vì ở Hà Nội thì kinh doanh nhà ở bao giờ cũng sinh lợi nhiều nhất. Nếu kinh doanh nhà ở không kết hợp vào câu chuyện đảm bảo sức chịu tải của không gian thì chắc chắn nó sẽ phá vỡ nhiều thứ và đấy là tình trạng tắc đường quá mức ở Hà Nội hiện nay. Cái nguyên nhân chủ yếu chính là điều chỉnh quy hoạch theo lợi ích tư nhân. Nó có biểu hiện của lợi ích nhóm”.

Tại hội nghị hôm 29/12, Thủ tướng Phúc cảnh báo về cái giá phải trả trong tương lai để khắc phục tình trạng xây nhà cao tầng dày đặc trong nội đô các thành phố lớn. Báo chí dẫn lại lời ông nói rằng “sau này ngân sách nhà nước đổ vào không thể đủ để giải phóng mặt bằng, làm hạ tầng để chống ùn tắc giao thông”.

Nêu ra một ví dụ, người đứng đầu chính phủ Việt Nam nói một cách gay gắt: "Không lý thuyết quy hoạch nào cho phép xây chung cư 50 tầng ở ngay Giảng Võ, với mấy ngàn căn hộ, làm sao chịu được, ai cho phép, quy hoạch nào cho phép?"

Ông nói thêm: “Mảnh đất nào trống chúng ta cấp cao tầng hết thì Hà Nội sẽ ra sao, nguy cơ này là do chúng ta gây ra".

Sửa chữa những lỗi quy hoạch của Hà Nội sẽ rất khó khăn, theo Giáo sư Đặng Hùng Võ:

“Những cái đã dựng lên làm phá vỡ cảnh quan kiến trúc ở phần trung tâm Hà Nội thì tôi nghĩ bây giờ sửa thì chắc là cũng khó. Nhưng trong quá trình tiếp tục phát triển Hà Nội thì tôi cho là vẫn sửa được. Cũng chưa đến mức là không thể sửa, nhưng chúng ta cũng không thể sửa được một cách hoàn toàn nếu mà chúng ta mong muốn một Hà Nội phát triển có cảnh quan kiến trúc và sức chịu tải không gian hợp lý”.

Trên mạng xã hội, một số người cho rằng việc phát triển nhà cao tầng để giải quyết nhu cầu nhà ở đô thị là điều cần thiết. Họ nêu Singapore như một dẫn chứng.

Tuy nhiên, giáo sư Võ chỉ ra rằng thủ đô của Việt Nam có lịch sử hơn 1000 năm và có “cái hồn của Hà Nội, cái phần văn hóa của Hà Nội”. Ông cho rằng vì sự khác biệt đó Hà Nội và Singapore có đường lối và triết lý phát triển khác nhau, và vì thế không nên so sánh thuần túy trên góc độ quy hoạch.